خانه سالمندان

خانه سالمندان

اصطلاحاتی مانند سالمند سالخورده، مسن و کهن سالان و نظایر آن معمولا در مورد کسانی به کار می رود که ۶۰ سال یا بیش تر از سن آنان گذشته باشد احساس پیری یک مسئله ی درونی و روانی است و در افراد مختلف متفاوت است. پیری جنبه ی اجتماعی، روانی، فیزیولوژیکه یاخته ای و مولکولی دارد و تسلط شخص بر همه ی آن ها ممکن به نظر نمی رسد. گروه بندی سالمندان از نظر سن ۷۰-۵۵ سال (سالمند جوان)؛ 80-70 سال (سالمند میان سال) و ۸۰ سال و بالاتر(سالمند پیر) می باشند (Marcus & Francis, 1997: 173)  توجه به نیازهای انسانی از دغدغه های اصلی روان شناسان (لیتون و مازلو) و معماران (ناگی و مطلبی) بوده است. در میان مدل های مورد توجه در فرآیند طراحی مدل انگیزشی- ادراکی به دلیل نقش درونی و غالبه مدل انگیزش بسیار مورد توجه قرار گرفته است (Motalebi, 1998). این مدل با تاکید بر جنبه های پویایی انگیزه بر ضرورت نگرش هدف محور در مکان تاکید می کند. لذا بر مبنای مدل فوق دودسته الف) نیازهای اولیه و ب) نیازهای عالی، مبنای پرداخت به نیازهای همه گروه های انسانی و به خصوص سالمندان می باشند اما در رابطه با نیازها و الگوهای رفتاری سالمندان به منظور طراحی محیط زندگی نیز مطالعاتی انجام شده است (رفیع زاده و همکاران، ۱۳۸۰)  که در آن ها با توصیف مشخصه های جسمی و روحی سالمندان به طراحی فضاهای خصوصی مناسب آن ها، با استفاده از استانداردهای طراحی تاکید می کنند مطالعات نشان می دهد نیازهای سالمندان با توجه به جنسيته وضعیت سلامتی، فرهنگ و اقلیم متفاوت است. اما به طور کلی نیازهای سالمندان را می توان شامل: احتياجات عاطفی، احتياجات معیشتی، احتیاج به تفریح احتياج به شرکت در مناسبات اجتماعی و نیاز به امنیت دانست (ضابطیان و تقوایی، ۱۳۸۸: ۶۲).

• رفیع زاده، ندا؛ شعله، نوذری، روشن بخش، حسین (1380)، رهنمودهای طراحی معماری خانه های سالمندان. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
• ضابطیان، الهام، تقوایی، علی اکبر (1388)، فضاهای شهری دوستدار سالمندان با استفاده از رویکرد مشارکتی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، 128، 71-60.

• Marcus, C. C., & Francis, C. (1997). People places: design guideline for urban open space. (2thed.). California: Berkeley.
• Motalebi Esfidvajani, G. (1998). A Theory of Meaning in Architecture and Urban Design: An Ecological Approach. Unpublished doctoral dissertation, Faculty of the Built Environment, Sydney: The University of New South Wales.