راسته در بازار سنتی ایرانی
اتصال هر واحد مجموعه به راسته بازار، تنها در یک نقطه اتفاق می افتد، درست به همان صورت که هر برگ به شاخه یا هر شاخه به تنه، تنها در یک مفصل اتصال می یابد (نوایی، حاجی قاسمی، 1390: 36 – 35). نورگیرهای سقفی راسته های بازار، تأکید بر طولمندی فضا را افزایش داده و در تیمچه ها با بازی نور و سایه روی اجزاء داخلی سقف بر مرکزیت فضا تأکید می ورزند. فرد به دلیل احساس تعلق خاطر، به صرف بیشتر وقت در فضای بازار متمایل می شود (عباسی، 1394 ، 165 ). يا گذرگاه اصلي و فرعي بازار، مسيري نسبتا طولاني است که در دو طرف آن دکان ها و فروشگاه هاي به هم پيوسته، رو به گذر قرار گرفته اند. بخش هاي مرکزي و پررفت و آمد راسته ها به دکان هاي خرده فروشي و بخش هاي کناري و پيراموني به کارگاه پيشه وران و صنعتگران اختصاص داشته است. اين گذرگاه ها معمولاً مسیر اتصال مرکز شهر به گذرهای اطراف و جاده هاي خارج از شهر است. ضمنا ورودي تاسيسات و دیگر بخش هاي خصوصي تر تجاري و رفاهي بازار نيز غالبا در طول يکي از همين راسته ها قرار دارد. طول راسته ها متفاوت بوده و به شهادت متون تاريخي گاه به يک تا دو فرسخ مي رسيده است. اما بخش مسقف و پرجنب و جوش بازارها معمولا بين 200 تا 500 متر و عرض راسته آن به طور متوسط بين 4 تا 6 متر بوده است(وزارت مسکن و شهرسازی، 1388).
- بازار ایرانی (1388)، معاونت معماری و شهرسازی دفتر معماری و طراحی شهری، وزارت مسکن و شهرسازی.
- Nava’ i. K, Haji Qassemi.K, (2011), Khesht-o Khial;An Interpretation of Iranian Islamic Architecture, Soroush with Corporation of Shahid Beheshti University Publication, Tehran.
- Haji Qassemi.K, (2004), Ghanjnameh, Vol10 ,Bazaar Buildings,Par2, Shahid Beheshti University, Rozaneh, Tehran.
- Abbasi,Zahra,Habib,Farah,Mokhtabad,Mostafa,(2015),”Analysis of factors affecting the environmental ideas in the traditional sense; Case Study: Comparative traditional market and commercial complex Safavid Kashan”no40,pp159-176