زمستان نشین در معماری ایرانی
بخشی از خانه که در سمت شمالی حیاط که آفتاب مایل زمستان به آن می تابد و از گرمای بیش تری برخوردار است، قسمت زمستان نشین است. فضاهایی مانند تهرانی، سه دری، پنج دری، بالاخانه و کرسی خانه در این دسته قرار می گیرند. تالار زمستان نشین (رو به آفتاب) دارای خصوصیاتی شامل، آفتابگیر بودن فضاها، کوتاه بودن سقف ها (برای گرم شدن سریع فضاها) و همچنین شومینه برای گرم کردن فضاها در این قسمت است (قبادیان، 1389). زمستان نشين شامل سه دري، پنج دري و شكم دريده، كه روي محور اصلي قرار مي گرفته اند و دو فضاي ارتباطي كه مي توانند راهرو يا تختگاه باشند و گوشواره هايي كه از سه دري، اتاق ارسي يا تهراني و اتاق دو دري تشكيل شده اند و گوشه هاي اين بخش را تشكيل مي دهند. فضاي اصلي زمستان نشين روي محور اصلي قرار گرفته و براي ورود بيش تر نور خورشيد اغلب پنجره هاي آن را از ارسي هاي بزرگ مي ساخته اند. داخل فضاهاي مركزي با توجه به بسته بودن فضا، تزيينات پيچيده اي چون قطارهاي مقرنس آيينه كاري هاي بسيار پيچيده ديده مي شود (قبادیان، 1387).
- قباديان، وحيد(1389 و 1387)، بررسي اقليمي ابنيه سنتي ايران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم.