محراب
معنای امروزین محراب که در کتاب های تاریخ نگاران و اذهان مسلمان نقش بسته عبارت است از: فضای فرو رفته ای در دیوار مسجد، برای نشان دادن جهت قبله که در نماز جماعت ویژه ی امام است. قبله در لغت به معنای سمت و جهت است و در مسجد به محراب یا دیواری گفته می شود که به سوی مکه مکرمه است(عبداللهی، 702: 1377). محراب مسجد، طاق نمایی است که جهت نماز گزاری را نشان می دهد؛ در واقع کوچک شده محراب (Apse) کلیسای مسیحی است که مذبح ( Altar) را در خود دارد (هیلن براند، ۱۳۹۱: ۴۵). قدیمی ترین نمونه آن به سال ۸۶ه.ق/۷۰۵م بر می گردد و آن زمانی بود که مسجد بازسازی شده پیامبر (ص) در مدینه با یک محراب به پایان برده شد( هیلن براند، ۱۳۹۱: ۴۶). به همین روی محراب در همه جا مطابق نمونه ای که در مدینه پدید آمد به شکلی تبدیل شد که نشانگر حضور شخص پیامبر در اقامتگاهش بود؛ شکلی که مبین معنای تزئینات کاملا استثنائی محراب در همه مساجد شد( هیلن براند، ۱۳۹۱: ۴۶).
- عبداللهی، عبدالکریم(1377)، هنر و معماری مساجد، نگاهی به تزئین محراب.
- هیلن براند، روبرت(1391)، معماری اسلامی.ترجمه: دکتر باقر آیت الله شیرازی.تهران: انتشارات روزنه.