معماری بایونیک
معماری مجموعه ای است از عوامل کلی که ماهیت آن مرهون عاملی ایستا است تا بتواند دربرگیرنده کل باشد. هنگامی یک توده به واقعیتی ملموس بدل می شود که تک تک اجزا در کلیتی واحد و هماهنگ قرار گیرند. یک ساختار برای ایستایی و ثبات خود نیازمند چارچوب و اسکلتی نگهدارنده است و بر اساس دانش محیطی، هر قدر انطباق و همسازی میان ساختار و فضا بهینه باشد، پایداری، تعادل، مقاومت و زیبایی آن نیز ملموس تر خواهد بود. سازه همواره یکی از اجزاء ضروری معماری بوده است. چه هنگام ساخت سرپناه ساده برای یک خانواده و چه هنگام ایجاد فضای بزرگی که صدها نفر بتوانند در آن جا اعمال عبادی، تجاری، تفریحی و مذاکرات سیاسی خود را انجام داده یا اوقات فراغت خود را بگذرانند. معماری مجبور است اشکال، فضا و محیط را به گونه ای طراحی کند که کاربرد، تکنیک، محیط زیست و زیبایی را بازتاب کنند؛ در همین حین، نیازمند ابتکار و ترکیب مواد با تکنولوژی و نور با سایه است. اغلب در برخورد با الزامات، باید مصمم باشد. البته معماری، جنبه های واقعی ساختمان ها و سازه ها را نیز در بر می گیرد؛ یعنی مواردی چون برنامه ریزی، تخمین هزینه و مدیریت پروسه ساخت و ساز را نیز بر عهده دارد. اسناد تهیه شده توسط معمارها، یعنی نقشه ها، پلان ها و مشخصات فنی، معمولا ساختار یا رفتار ساختمان یا هر نوع سیستمی که ساخته شده را تعریف می کنند. همچنین، کلمه معماری به معنای توصیف دیگر سیستم های طراحی، بخصوص در حیطه فناوری اطلاعات می باشد. طراحی بیونیک دارای یک روند سیستماتیک است که انجام آن نیازمند شناخت دقیق از طبیعت، ساختارهای زیستی، نوع هم نشینی و ارتباط جانداران با یکدیگر و با محیط اطرافشان و شناخت از اهداف طراحی می باشد. طراح کار را با مشخص کردن اهداف شروع می کند و با توجه به این که شباهت و همانندی یک قاعده اصلی در بیونیک است، به دنبال سیستم هایی با عملکرد مشابه در طبیعت می گردد و در صورت مناسب بودن، ویژگی ساختاری سیستم بیولوژیکی را به سیستم فنی ای که می بایست گسترش یابد، انتقال می دهد. این روند سیستماتیک که در زمان انجام طراحی بیونیکی طی می شود (تقی پور و میرزا محمدی، 1397 :20). هدف معماران از وارد شدن به دنیای بیونیک ابداع در زمینه معماری است. معماران با تحقیق در حوزه های مشترک بین معماری و زیست شناسی در پی شناسایی الگوهای مناسب و کشف ایده های بدیع و انتقال خصوصیات بایولوژیکی به معماری هستند. انتقال معیارهای بایولوژیکی به معماری نیازمند بحث در مورد حوزه های مشترک بین معماری و زیست شناسی است. هدف آن ها استفاده از بیونیک به عنوان ابزاری در طراحی معماری است. مسائل مشترک در زمینه معماری و زیست شناسی هنوز به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته است. امروزه افراد بسیاری در دنیا در پی کشف این اشتراکات هستند که بسیاری از این تلاش ها منجر به پیشرفت های موفقیت آمیزی در زمینه معماری شده است. حل برخی از مسائل معماری تنها از طریق راه حل های ابداعانه صورت می گیرد. سرمشق های الهام گرفته شده از طبیعت می توانند موجب پدید آمدن خلاقیت و ابداع در ذهن معمار شوند. قدم اول به کار بردن زیست شناسی در معماری و یا به عبارت دیگر بیونیک در معماری زمانی است که در یک پروژه نیاز به ابداع حس می شود (گلاچی، خرسند نیکو، 1393).
- تقی پور قصابی، بهزاد؛ میرزا احمدی، احمد (1397)، بررسی طراحی معماری پایدار با رویکرد طراحی معماری بیونیک و ارتباط آن ها با یکدیگر، فصلنامه علمی تخصصی معماری سبز، شماره 1 ،26-19.َ
- گلابچی، م، خرسند نیکو، م (1393)، معماری بایونیک، انتشارات دانشگاه تهران.