مقرنس کاری
کلمه مقرنس با قُر و قُرناس و قرنیس و همچنین قرنیز خویشاوند است و می توانیم بگوییم قرنیس دار، و این معنی با شکل عنصر تزئینی مورد نظر ما که از تعدادی کم و بیش سطوح برآمده و فرو رفته ساخته می شود موافق است. یا کوه هایی که طبقه طبقه ساخته و زیر آن ها خالی شده و طبقات آن افقی باشد را مقرنس می نامند (یاوری، 1390). یکی از قدیمی ترین و با ارزش ترین توصیف هایی که از مقرنس به عنوان یک عنصر معماری وجود دارد، متعلق به کاشانی (دانشمند ایرانی سده نهم هجری) است. ساختار مقرنس تشکیل شده از ردیف های افقی است که واحدهای مقرنس (ربع گنبدهای کوچک و مقعر) در کنار یا روی یکدیگر بر روی این ردیف ها قرار گرفته اند (کاشانی، 1366، 79) و همچنین در بسیاری موارد، آلت های تخت در چیدمان هندسی آن با زاویه ای از پیش تعیین شده وجود دارند (Kazempourfard, 2016: 103). همچنین مقرنس به عنوان نوعی تزیین معماری رایج در معماری اسامی در تمامی مناطق مرکزی و شرقی جهان اسام معرفی شده است و اغلب محققین معتقدند اولین نمونه های مقرنس که از آن به عنوان شبه مقرنس یاد می شود، در شمال شرقی ایران و شمال افریقا یافت شده است (66 :Tabba, 1985).
- یاوری، حسین، حکاك باشی، سارا(1390)، سیری در عناصر و تزئینات معماری ایرانی، نشر توتیا.
- کاشانی، غیاث الدین جمشید (1366)، رساله طاق و ازج، ترجمه و تحشیه: علیرضا جذبی، انتشارات سروش، تهران.
- Kazempourfard, Hamidreza (2016), The Evolution of Muqarnas in Iran, Publisher: Supreme Century, Reseda, Ca, USA.
- Tabba, Yasser (1985), The Muqarnas dome: Origins and Meaning, Muqarnas: an annual on Islamic Art and Architecture, Vol. 3, pp.61-74.