میل راهنما در معماری ایرانی
ﻣﻴﻞ ﻫﺎ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻱ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻘﺒﺮﻩ ﻱ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ(پیرنیا، 1378). هر چند میل های راهنمایی که در سراسر ایران زمین و به خصوص در بیابان ها وجود دارند امروز اغلب تبدیل به آرامگاه شده اند ولی از نام میل که می توان آن را به میان راه تعبیر کرد و نام ویژه آن ها چون رادکان، رسکت و لاجیم و یا قدمگاه به خوبی بر می آید که نخست این گونه بناها برای راهنمایی یا آسودن مسافران ساخته شده، ولی پس از آن گاهی به آرامگاه بانی خود یا فردی مشهور که در آن نزدیکی یا در حین سفر درگذشته، تبدیل شده اند. مثلا قدمگاه نیشابور پیش از آن که علی ابن موسی الرضا(ع) به توس برود، میل راهنمایی بیش نبوده و شاید در کنار خود ساباط یا رباطی داشته ولی پس از مسافرت آن حضرت و به یاد اجتماع پرشور و عظیمی که از پیروان و دوستداران خاندان پیامبر در بیرون آن برپا شد، نام قدمگاه یا به اصطلاح امروز بنای یاد بود به خود گرفته و به همین مناسبت بعدها در زمان شاهان شیعی ایران گسترش یافته و ایوان ها، صفه ها، رباط ها و خان هایی بر آن افزوده شده است(هادی زاده کاخلی، 1389: 30).
- پیرنیا، محمدکریم(1378)، آشنایی با معماری اسلامی ایران، ساختمان های درون شهری و برون شهری، تدوین غلامحسین معماریان، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
- هادی زاده کاخلی، سعید(1393)، کاروانسرا در ایران، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ دوم.