هنر اسلامی
هنر اسلامی واژه ای است که ابتدا مستشرقین این واژه را به کار برده اند و در این زمینه به کار تحقیق و تفحص دست زده اند. هنر اسلامی برای محققان غربی از سده نوزدهم میلادی و برای دانشمندان مسلمان تعلیم یافته در غرب طی چند دهه اخير، موضوع تحقیق بوده است (نصر، ۱۳۷۵: ۷). هنر اسلامی توسط محققان مختلف به شکل های گوناگون تعریف شده است، که هریک ویژگی های مختلف و جنبه های گوناگونی را برای این هنر معرفی کرده اند که هر یک بیانگر خصیصه ای از خصوصیات آن به شمار می آید. اغلب تعريف ها نگاهی تقلیل گرایانه دارند، از این رو موجب حذف برخی ویژگی ها شده، به برخی دیگر محوریت می بخشد. این روند موجب جدایی تأویل از متن اصلی می گردد (18 :1991 ,Aston). هنر اسلامی امری کاملا اندیشه ای است. هنرمند با تجسم بخشیدن به یک ماده خام در واقع دست به خلق یک اثر هنری می زند و به آن روح می دهد. از این رو هنرمند یک خالق است. خالق همواره می باید منزه باشد و لذا هنر همواره در نزد مسلمانان ارجی عظیم داشته است. در هنر اسلامی هیچ چیز نباید بین انسان و حضور غیبی خداوند فاصله اندازد. همین روست که جهت مساجد در هر نقطه جهان، کعبه است. یعنی جهت مبنی به سمت ماورا مکانی است که در آن ساخته شده است. بدین ترتیب منهوت زمان برای چندین بنایی که جهت آن بیرون از مکان است، متفاوت با زمان قابل شمارش است. اینجاست که هنر اسلامی بامعنویت گره می خورد.
- هنر و معنویت«مجموعه مقالاتی در زمینه حکمت هنر»، تدوین و ترجمه انشاءالله رحمتی، پاییز، 1383.
- نصر، حسین (1375)، هنر و معنویت اسلامی، ترجمه: رحیم قاسمیان، تهران، نشر دفتر مطالعات دینی هنر.
- Aston, Elaine, and George Savora, Theatre as Sing-System: A Semiotic s of Text and Oerformance, Routledge Press London, 1991.