روش تحقیق پیمایشی (زمینه یابی)
زمینه یابی معادل واژه لاتین Survey و به معنی جستجو کردن دورتر یا از بالا نگاه کردن است (دلاور، ۱۳۸۷). تحقیق زمینه یابی یک روش جمع آوری داده است که در آن از یک گروه خاص از افراد، خواسته می شود تا به تعدادی سوال های خاص پاسخ دهند. کاری که در این تحقیق صورت می گیرد آن است که محقق از گروه بزرگی از مردم سوال هایی در مورد یک موضوع می پرسد (همان، ۱۳۸۷). در واقع، زمینه یابی عبارتست از مشاهده پدیده ها به منظور معنا دادن به جنبه های مختلف اطلاعات جمع آوری شده. این شیوه تحقیق شامل دو مرحله اصلی است:
الف – مشاهده دقیق و نزدیک پارامترهای مورد پژوهش در جامعه آماری
ب – جمع آوری اطلاعات و معنا دادن به آنچه مشاهده شده است (عظمتی، ۱۳۸۶).
در روش تحقیق پیمایشی – اکتشافی، پس از جمع آوری اطلاعات، با روش استدلال استقرایی و با استفاده از تحلیل عوامل، عوامل تاثیرگذار و مهم را به دست می آوریم. این عوامل فرضیه ساز هستند. اما با ترکیب فرضیات، نمی توان تئوری ساخت زیرا در این روش، در حدود ۳۰ درصد از عوامل تبیین می شود. اما می توان مدل سازی را جایگزین تئوری نمود. اصولا در موضوعات وابسته به علوم انسانی، پیچیدگی انسان و تعدد مداخله گرها مانع از تئوری پردازی است و به همین دلیل در ۲۰ سال اخیر، در علوم انسانی مدل ها جایگزین تئوری ها شده اند. تفاوت مدل و تئوری در شیوه تبیین آن است. تئوری تبیین علی دارد اما مدل در تحقیق پیمایشی، جنبه تبیینی- توصیفی دارد، چگونگی روابط متغیرها را بیان می کند و می تواند سنگ بنای یک تئوری باشد (نقره کار و همکاران، 1388).
- نقره کار، عبدالحمید، مظفر، فرهنگ، صالح، بهرام، شفایی، مینو (1388)، پيمايش در تبيين اصول طراحي فضاهاي آموزشي كودكان، آرمانشهر، شماره 2، صص 67-74.
- دلاور، علي (1387)، “روش تحقيق در روانشناسي و علوم تربيتي” تهران، نشر ويرايش، چاپ چهارم.
- عظمتي، حميدرضا (1386)، “اصول طراحي پاركهاي شهري مبتني بر ارتقاء خلاقيت كودكان” رساله دكترا، تهران، دانشگاه علم و صنعت ايران.