هشتی
هشتی از مصدر هشتن به معنای گذاردن است. محوطه ایست به شکل کثیر الاضلاع (در اصل هشت ضلعی) یا مدور که بین کوچه و خیابان و در ورودی حیاط می ساختند و در دو سوی آن سکوها و نیمکت هایی برای نشستن افراد می گذاشتند(معین، 5145: 1363). هشتی فضای مکث سرپوشیده ای است در ورودی که معمولاً بلافاصله بعد از سردر و مدخل قرار می گیرد و قاعده آن ممکن است به شکل های مختلفی باشد(حاجی قاسمی، 1384). بعد از سردر ورودی وارد هشتی یا کریاس می شدند(پیرنیا، 1385: 160). داخل هشتی عناصر مختلفی مثل سکو، چراغدان و برای بالارفتن به فروار(اتاق بالای هشتی) پله ای در نظر گرفته می شده است (پیرنیا، 160:1385). هشتی فضای میانجی درون و بیرون ساختمان است چرا که خانه دارای حریم بود و هرگز از بیرون به یکباره به اندرون خانه نمی آمدند. هشتی گاه هشت پهلو بود ولی گاهی به اشکال دیگر. درگاه اصلی هشتی، به دالان راه می یابد. دالان یا دهلیز راهرویی است که هشتی را به میانسرا می رساند(نیلفروشان، 1386).
- حاجی قاسمی، کامبیز (1384)، گنجنامه خانه های یزد، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی و روزنه، تهران.
- پیرنیا، محمد کریم، معماریان، غلامحسین (1385)، انتشارات سروش دانش، تهران.
- نیلفروشان، محمدرضا (1386)، معماری ایرانی (از آغاز تا دوره قاجاریه)، کانون آگهی و تبلیغات ارشاد، اصفهان.