پنام در معماری ایرانی
مرحوم پیرنیا از واژه “پنام” به معنای عایق به عنوان یکی از موضوعات پر اهمیت معماری سنتی یاد نموده و متذکر می شوند در معماری ایران هیچ ساختمانی چه با پوشش تخت و یا سغ (منحنی) نیست که پوشش آن دوپوش باشد و منطق کلی دو پوشه ساختن پوشش های تخت و طاقی را علاوه بر سبک نمودن پوشش، ممانعت از انتقال گرمای بیرون به داخل بیان می نماید. دیوارهای ضخیم و ستبر بناها که به هم چسبیده و گویا در کل بافت پیچیده شده اند نیز غالبا دو لایه ساخته شده و از لایه میانی آن به عنوان عایق استفاده می شده و نیز نماسازی های گل انداخته آجری دیوارها گاهی به عنوان پنام (عایق) به کار رفته اند(پیرنیا، 1396). عایق، دستمال و پارچه ای که موبدان در جلوی دهان خود می آویختند. کلا عایق یا مانعی برای رسیدن چیزی از یک جسم به جسم دیگر است (پیرنیا، 1383).
- پیرنیا، کریم(1396)، آشنایی با معماری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه علم و صنعت.
- پیرنیا، کریم (1383)، سبک شناسی معماری ایرانی، سروش دانش.